QSL Kart Nedir? Telsiz ve radyo amatörleri yaptıkları çeşitli görüşmeler (QSO) sonucunda görüşmelerini karşı istasyonlarla da teyit etmek amacıyla o istasyonlara QSL kart adı verilen kartlardan gönderirler. Bu uygulama bir nevi kartvizit değişimi olarak da adlandırılabilir. QSL kart amatörler arasında kullanım manası olarak “teyit etmek” anlamında kullanılır. Konu ile ilgili ilk referanslara 1919 ve 1922 yıllarında ABD’de rastlamak mümkündür (o günlerde ITU öneki kullanılmadığını da arada anımsatmak isterim). Bu da bize bu güzel uygulamanın neredeyse bir asırdır sürdüğü göstermekte.
Uygulamanın hayata geçirilişi de oldukça basittir. Radyo amatörü yaptığı haberleşme (QSO) sonunda karşı tarafa, yapılan QSO’ yu teyid etmek amacı ile kendi QSL kartını gönderir. Her radyo amatörü yaptığı QSO için bir QSL kartı göndermek zorundadır. Bugün bu kurala özellikle ülkemizde pek de uyulmasa da yabancılar hala bu konuya önem vermektedirler.
Hangi bandlarda QSL kart gönderileceği ile ilgili bir kısıtlama bulunmamaktadır. Ancak, röle üzerinden yapılan uzun menzilli konuşmalar ya da bilgisayar üzerinden çeşitli yazılımlar kullanılarak yapılan görüşmelerde bu kart etik olarak pek tabi gönderilmez, gönderilmemelidir. Kart gönderme mantığında önemli olan bir amatör telsiz cihaz ile herhangi bir aracı birim kullanılmadan yapılan görüşmenin teyididir. Diğer türlü bu gönderimler alıcı kişiye karşı yanıltıcı olacaktır.
QSL Kartları Sadece (A) ve (B) Sınıfına Mahsus Amatörler Mi Kullanabilir?
Pek tabi yukarıda sayılan özellikleri gereği amatörler arasında daha yaygındır. Yine de SWL belgesine sahip kısa dalga dinleyicileri de karşılıklı QSO yapmadan dinledikleri istasyonlara bu kartları gönderebilir ve cevaben kart alabilirler. Gerek ülkemizde ve gerekse yabancı ülkelerde özellikle kısa dalga radyo istasyonları, bu amaçla faaliyet yürüten bilimsel kuruluşlar da kartlara cevap vermektedirler.
QSL kartları bir radyo amatörüne ait bireysel olabildiği gibi bir dernek, kurum adına ya da özel bir çalışma adına da hazırlanmış olabilir. Bu kartların dizayn şekli tamamen kullanıcıların beğeni ve tanıtım özellikleri ile doğru orantılı olmakla beraber, bir takım standart hususları da üzerinde barındırmalıdır. Ebat olarak sıkı kurallar getirilmediği gibi ARRL tarafından tavsiye edilen kart ebatları (3½ by 5½ inches) 89 mm. x 140 mm. boyutlarındadır.
Kart tasarımı ile ilgili bir çok örnek bulunmakla birlikte şık ve amaca uygun bir kart tercih edilmelidir. Bu tasarımlar bir anlamda hem kişinin, hem de ülkesinin tanıtımı açısından önem arz ettiğinden çok fazla karmaşık olmamalı ve amacına yönelik hazırlanmalıdır.
Dikkat etmeniz gereken bir diğer husus ise kullanacağınız objelerdir. İnternet’te bir çok güzel çalışma olduğu kadar bizim ahlaki vb. değerlerimize ters düşen kartlara da rastlamak mümkündür. Kimbilir, günün birinde siz istemeseniz de karşı istasyondan böyle bir kart almanız da tabiidir.
Kartınızda kullanabileceğiniz obje, resim vb. materyaller bir diğer ülkede hoş karşılanmayabilir veya oranın adetlerine, milli ve dini duygularına, hassasiyetlerine ters de düşebilir. Göndermeden önce elinizin altındaki İnternet’ten kısa bir araştırma yapmanızı tavsiye ederim. Siz nasıl böyle bir kart aldığınızda hissiyatınız değişebiliyorsa karşı istasyonda da böyle bir durum olabileceğini düşünerek hareket etmek nezaketen daha uygundur.
Tasarımla ilgili size yardımcı olabilecek bazı ücretli ücretsiz yazılımlar da mevcuttur. Ancak genel kaidelere sadık kalmak şartıyla pekala sizde bu kartları PhotoShop, Corel Draw, Paint ShopPro benzeri bir resim düzenleme yazılımı hatta MS Paint, MS Power Point ve MS Word gibi ofis uygulamaları ile bile kolayca imal edebilirsiniz.
Basit ya da değil, yapacağınız kartın karşı istasyon tarafından uzun süre bir koleksiyon parçası gibi saklanacağına emin olabilirsiniz. QSO’lardan sonra karşılıklı gönderilen bu kartlar bir çok amatör tarafından özenle ve uzun zaman bir anı olarak saklanmaktadır ve bunun kıymetini bilen kişiler için de her zaman değerlidirler. Bu sebepledir ki özellikle uzak ve yabancı istasyonlardan veya önemli kişilerden gelen şık kartlar koleksiyonların ilk sıralarında yer almaktadır.
QSL Kart Tasarımında Göz Önünde Bulundurulması Gerekenler :
– Kartların arka planlarına yerleştirilecek olan resim vb. gibi öğeler kart üzerindeki yazılı bilgilerin okunmasını engellememelidir.
– Göndereceğiniz amatör bir yabancı istasyon da olabileceği için Türkçe dilinin yanında en fazlaca bilinen ve çözümlenebilen bir diğer dil olan İngilizce dili ile de hazırlanması önem arz etmektedir.
– Kartlarınız makul boyutlarda tutulmalı en fazla bir tebrik kartı büyüklüğüyle olması daha hoş karşılanacaktır.
– Kartınıza karşılık bir kart beklentiniz varsa kart ile birlikte para göndermek yanlış ve küçümseme olarak anlaşılabileceğinden dilerseniz gönderdiğiniz kart değerinde bir QSL pulu karşı tarafa yardımcı olmak adına zarfın içine yerleştirebilirsiniz.
– Size gönderilen kartların doğru bir şekilde size ulaşabilmesi için adresinizi posta kodunuz ile birlikte doğru olarak yazmaya özen göstermelisiniz.
– Dilerseniz ve imkanınız varsa kartınızı çift yüzlü olarak da dizayn edebilirsiniz. Ön yüzde genel bir çağrı işaretiniz ve adres bilgileriniz ile bir arka plan resmi diğer yüzünde ise ilgili bilgiler ve notlarınız yer alabilir.
– Mümkün olduğu taktirde kartınızı normal dosya kağıdı yerine bir fotoğraf kağıdına veya normal kağıttan biraz daha kalınca bir karta basabilirsiniz. Kartın sağlamlığı ve baskı kalitesi uzun süreler muhafaza edilmesinde fayda sağlayacaktır.
QSL Kartların Gönderilmesi
Bu kartlar amatörler tarafından bireysel olarak karşı istasyona gönderilebildiği gibi bazı derneklerin QSL Büroları aracılığı ile de topluca gönderilebilir. Buraya gelen kartlar biriktirilir ve belli zaman dilimlerinde ilgili ülkelere topluca gönderilirler.
QSL kartları doğrudan gönderilebileceği gibi biriktirilerek amatörün bulunduğu ülkedeki QSL büro adreslerine paket halinde de gönderilebilirler. QSL kartları buralarda biriktirildikten sonra bir paket yapılarak topluca bu ülkedeki QSL büro adresine gönderilebilir. Bu sayede posta masrafı da asgariye indirilmiş olur. Günümüzde bilgisayar ve İnternet teknolojisinde yaşanan gelişmelerden bu güzel uygulama da nasibini almış ve kendine yer bulmuştur. Bu maksatla bazı web uygulamaları geliştirilmiş, e-QSL büroları oluşturulmuştur.
Bu uygulama her ne kadar masrafsız ve hızlı olarak görünse de kanımca duygudan uzak ve soğuktur. Bugün nasıl bir e-kitap gerçek bir kitabın kokusunu ve o duygusunu veremiyorsa bu da bana göre o kadar soğuk, sevimsiz ve ruhsuz bir uygulama. Gönderilmiş bir karta dokunabilmek, onun ne kadar uzaktan geldiğini ve üzerindeki yazıların mürekkebinin orijinalliğini hissedebilmenin keyfi takdir edersiniz ki bambaşkadır. Gönderen kişi size değer vermiş, saygı göstermiş ve o kartı sizin için kaleme alarak göndermiştir.
QSL Kart Üzerinde Bulunması Gereken Bilgiler:
Sizinle İlgili :
– Amatör çağrı işaretiniz (CALLSIGN)
– Adınız Soyadınız (NAME and SURNAME)
– Adresiniz (ADDRESS)
Karşı İstasyonla İlgili :
– Görüştüğünüz istasyonun çağrı işareti (CALLSIGN)
– Görüşme Tarihi (DATE)
– Görüşme Saati (UTC)
– Görüşme Yapılan Frekans (FREQUENCY)
– Görüşmede kullanılan modülasyon türü (MODE)
– RST Raporu (RPT)
Dilerseniz bu bilgilerle birlikte bazı ek tanıtıcı bilgileri de kart üzerine yazabilirsiniz. Örneğin “Pse QSL” (Please send QSL) kısaltması “lütfen karşılıklı QSL kart gönderin, “Tnx QSL” (Thansk’s for your QSL) kısaltması ise “QSL Kart için teşekkür” manasında kullanılmıştır.
Bir çok amatör karşı istasyona kendi kullandığı amatör sistem hakkında da bilgi vermek ister bu maksatla kullanılan cihaz ve antenler, koordinat ve çıkış gücü gibi detayları da ekleyebilirler. Ancak bu bilgilerin kart üzerinde yer alması zorunlu değildir.
Örneklerdeki gibi bu bilgileri mutlaka çerçeve içine almak zorunda değilsiniz. Önemli olan gözü rahatsız etmeyecek ve bilgilerin birbirine karışmamasını sağlamaktır. Bu şekilde etiket ve içerik bilgileri karışmadan maddelendirme şeklinde de yazabilirsiniz.
QSL kartlarının değişiminde genellikle kullanılan üç metod vardır:
1. Doğrudan ve bireysel kart değişimi
Direkt QSL değişimi görüşme yapan istasyonların QSL kartlarını birbirlerinin ev adreslerine yada posta kutularına göndermeleri şeklinde yapılır. Bu pahalı bir QSL değişim metodu olmakla birlikte genellikle şu şartlarda başvurulur:
– Görüşme yapılan istasyon özel bir çağrı işareti kullanıyor, yada özel bir aktivite için kurulmuş bir istasyon ise,
– Görüşme yapılan istasyon pek fazla amatörün bulunmadığı nadir duyulan bir ülkenin istasyonu ise,
– Görüşme yapılan istasyon bazı sertifikaları (AWARDS) almak için ihtiyaç duyduğunuz bir ülkenin istasyonu ise,
NOT: Ülkemizde aktif amatör sayısı çok fazla olmadığından TA istasyonları genellikle bu sınıfa girer .
2. QSL Bürolar aracılığı ile kart değişimi
Dünyadaki bütün radyo amatörlerinin genellikle başvurduğu bir QSL değişim metodudur. QSL büro işlemleri mahalli amatör radyo kulüpleri tarafından yürütülmektedir. Ülkemizde bu işi TRAC Telsiz ve Radyo Amatörleri Cemiyeti İstanbul Şubesi yürütmektedir. Bu metodun en büyük avantajı posta masraflarının minimum düzeyde olmasıdır. Amatörler yazdıkları QSL kartlarını bölgelerindeki en yakın QSL büroya topluca gönderirler.
Büroda bu kartlar ülkelere göre sınıflandırılarak büyük miktara ulaşan ülkelerin QSL kartlarını o ülkenin QSL bürosuna gönderirler. Amatör Radyo kulüplerinin QSL kartı değişimi işlevinde aracılık yapmasına kısaca QSL Büro (QSL via bureau) deyimi kullanılır. Bu metodun dezavantajı ise QSL kart değişiminin direkt değişime nazaran biraz daha uzun süre almasıdır.
QSL bürolar aracılığı ile bu işlemi gerçekleştirmeyi düşünüyorsanız yukarıda da tavsiye edilen standart kart uygulamalarını, zarfların standart ebatlarda ve uygun ağırlıkta olmalarını tercih etmeniz gerekmektedir. Diğer türlü standart olmayan kartlar kabul edilmeyebilir. Bu özellikler ve standartlar bürolara göre farklılık arz edebileceğinden önceden büronun çalışma şartları hakkında bilgi edinmenizde fayda vardır.
3. QSL Manager
Bu QSL değişim metodunu genellikle QSL Büro bulunmayan ülkelerdeki amatörler ile posta idareleri sağlıklı çalışmayan veya posta sisteminin bulunmadığı ülkelerdeki radyo amatörleri tarafından kullanır. Bu şartlardaki amatörler , QSL değişim şartları daha rahat olan ülkelerden kendilerine menejerlik (temsilcilik) yapacak bir başka radyo amatörü bulurlar. QSL Manager’leri temsil ettikleri amatörün bütün QSL kartlarını almak, cevabını göndermek ve gelen kartları sahibine iletmekle yükümlüdürler.